مقابله با ترس یکی از مهارت‌های افراد موفق است که با شناخت کافی از خود، می‌توانند این احساس را در شرایط مختلف مدیریت کنند. ترس یکی از احساسات قدرتمند انسان است که تاثیر بسیار زیادی در ذهن فرد دارد و نتیجه آن مستقیما در تصمیمات و عملکرد او منعکس میشود. داشتن میزان مشخصی از ترس تحت عنوان ترس خوب میتواند نتایج مثبتی در تصمیمات فرد داشته باشد؛ اما در مواردی این ترس به نوعی ترس آگاهانه و ترس بد تبدیل میشود. تمرین مهارت مقابله با ترس کمک بسیار زیادی می‌کند تا فرد آسیب‌های ناشی از ترس را در موقعیت‌های مهم و حساس زندگی مهار کند. شناخت انواع ترس نخستین گام در مقابله با ترس است.
مقابله با ترس
انواع ترس
ترس یکی از واکنش‌های طبیعی بدن است که میزان طبیعی آن برای محافظت فرد از خود ضروری است. ریشه ترس به انسان‌های اولیه باز می‌گردد که برای دفاع از خود آن را تجربه می‌کردند و تا امروز در رفتار انسان‌ها به یک احساس طبیعی تبدیل شده است. ترس‌ها در دسته ترسهای طبیعی و غیرطبیعی یا فوبیا(ترس غیرمنطقی) دسته‌بندی می‌شوند. در یک دسته‌بندی دیگر، انواع ترس‌ها شامل ترس آگاهانه، ترس خوب یا بد و ترسهای غیر اختیاری است. در ادامه به شکل کامل‌تر هر یک از موارد ذکر شده را بررسی خواهیم نمود.
بیشتر بخوانید: درمان استرس مزمن
ترس آگاهانه
ترس آگاهانه یکی از انواع ترس‌هایی است که ممکن است افراد در زندگی روزمره خود با آن مواجه شوند. این ترس‌ها کاملا آگاهانه بوده و بر اساس انتظارات فرد شکل می‌گیرد. ترس آگاهانه به دلیل معطوف شدن ذهن بر عدم دستیابی به نتیجه مطلوب بروز می‌کند و تناقض آن با اطمینان به توانمندی ناشی از اعتمادبه‌نفس باعث ایجاد احساس مشابه ترس میشود. برای مثال همه افراد پیش از آغاز یک کار از نتایج آن مطمئن نیستند و ممکن است دچار یک ترس آگاهانه شوند.
ترس خوب یا بد
شاید برای شما هم این سوال پیش بیاید که ترس خوب چگونه اتفاق می‌افتد و چرا باید احساس ترس خوب باشد. در پاسخ به این پرسش باید بگوییم در مواردی داشتن کمی ترس و تردید به نفع شما خواهد بود. داشتن ترس زمانی خوب نیست که در روند کارهای فرد اختلال ایجاد کند و مانعی برای حضور او در جامعه و موفقیتش شود. باید در نظر داشت که ترسهای بد موجب از دست رفتن فرصت‌های بزرگ می‌شوند.
اگر بخواهیم مثالی ملموس برای ترس خوب و بد داشته باشیم، جلسه کنکور را در نظر می‌گیریم. داشتن کمی ترس در این جلسه خوب است و مانع از پاسخ بی‌مهابا به سوالات میشود. این ترس خوب است زیرا به فرد کمک می‌کند تا بر روی هدف خود متمرکز شود. در مقابل اگر ترس و استرس در این جلسه مهم مدیریت نشود، ممکن است میزان زیاد و غیرطبیعی آن، روند کلی آزمون را تحت تاثیر قرار دهد و باعث شود نتیجه آنگونه که انتظار می‌رود، نباشد. این ترس که فرصت بازدهی تلاش‌ها را از شما می‌گیرد، ترس بدی است.
ترسهای غیر اختیاری
ترسهای غیراختیاری دسته‌ای از ترس‌ها هستند که در لحظه وقوع حادثه‌ای به وجود می‌آید و مغز به شکل ناخودآگاه در پاسخ به آن اتفاق واکنش نشان می‌دهد. برای مثال دیدن یک سایه در شب و در اتاق خواب میتواند یک ترس ناگهانی به دلیل داشتن احساس خطر در فرد ایجاد کند. در این لحظه فرد برای رفع استرس و دفاع از خود ناخودآگاهانه علائمی نشان می‌دهد.
در این لحظه تپش قلب فرد بیشتر از حالت عادی میشود، عضلات فرد منقبض میشود و فرد به عنوان دفاع از خود، دست‌هایش را به هم می‌زند. در چنین لحظه‌ای داشتن رفتارهای سریع، کوتاه و نامنظم جای تعجب ندارد و فرد سریع‌تر از حالت عادی پلک می‌زند. این در حالی است که اگر میزان ترس بسیار شدید باشد فرد رفتار برعکس نشان خواهد داد. به این شکل که پلک نمی‌زند و هیچ رفتاری از خود نشان نمی‌دهد و به قول معروف خشکش می‌زند.
تمامی این رفتارها طبیعی است و به محض رفع تهدید و اطمینان از آرامش محیط، فرد به حالت عادی خود باز می‌گردد. این واکنش‌ها غیرقابل اجتناب است و راهی برای فرار از این واکنش وجود ندارد.
بیشتر بخوانید: درمان استرس
مقابله با ترس
ترس یکی از احساسات طبیعی در انسان‌ها است که در شرایط خاص به شکل غریزی بروز می‌یابد. منشا ترس سیستم عصبی مغز بوده و پاسخ بیوشیمیایی بدن به محرک‌های موجود است. میزان این احساس در افراد متفاوت است و بخشی از آن طبیعی و غیرقابل اجتناب است. بروز علائم ترس و واکنش‌های ناشی از آن در برخی افراد تبعاتی در عملکردشان دارد. تمرین برخی مهارت‌ها به فرد کمک می‌کند تا بر ترس خود غلبه کنند و علائم آن را کنترل نمایند. در ادامه به برخی از این راه حل ها اشاره خواهیم کرد:
افزایش اعتماد به نفس
سعی کنید در موقعیت های تنش زا . اضطراب آور به خودتان اعتماد کامل پیدا کنید، و این موضوع را با خود مرور کنید که می تواند با هر نوع تهدیدی مقابله کنید این روش می تواند بسیار کمک کننده باشد.
بازی‌های فکری انجام دهید
هنگام مواجه با ترس ، سعی کنید نفس های عمیق بکشید و یا با صدای بلند با خود حرف بزنید و مغز خود را با کارهای دیگر مشغول کنید تا تمرکزتان بر موضوع ترس کاهش پیدا کند.
ورزش و تقویت عضلات
حملات عصبی در برخی افراد می تواند موجب انقباض عضلات شده و امکان واکنشی را از شما بگیرد. اما با ورزش و تمرین تقویت عضلات می‌توانید کمی قدم بزنید و و بدن خود را در موقعیت مقابله با ترس قرار دهید.
افکار منطقی در خصوص مرگ
گاهی احساس در معرض مرگ بودن موجب می شود ترس بر شما غلبه کنید این در حالی است که شاید قبلا هم در موقعیت های مشابه قرار گرفته باشید بنابراین به خود گوشزد کنید که قبلا هم با این نوع حمله ترس مواجه شده‌اید اما نمرده ید.
اندازه گیری ترس
ترسهای خود را اندازه گیری کنید به گونه ای که بتوانید که کمترین ترس و بیشترین ترس شما چیست؟ ار کمترین و کوچکترین ترس خود شروع کنید و آن را از زندگی خود حذف کنید.
داشتن آگاهی و تمرین ذهن آگاه یکی از موثرترین اقدامات در مقابله با ترس است. این مورد علائم شما را تغییر نخواهد داد اما به شما کمک می‌کند تا شرایط را بهتر کنترل کنید و احساسات مثبت را جایگزین کنید.
برخی تکنیکهای مدیریت ترس و استرس مانند نفس عمیق کشیدن از دیگر راهکارهای موثر در مقابله با ترس است.
بهتر است ترس خود را بشناسید و از علائم آن آگاه باشید. فرار از ترس همواره نشان از ضعف فرد دارد اما شناخت ترس و مواجهه با آن نشانگر شجاعت افراد است. اینکه فرد شناخت کافی از خود داشته باشد و بدانید چه چیزی باعث بروز علائم ترس در او میشود و در زمان ترس چه واکنشی نشان می‌دهد بسیار مهم است. مواجهه با ترس یکی از تصمیمات موثری است که به فرد کمک می‌کند تا به مقابله با ترس بپردازد. بنابراین سعی کنید در لحظه مواجهه با ترس، مقابله با آن را تمرین کنید.
بیشتر بخوانید: بهترین دکتر درمان استرس در تهران
نقش روانپزشک در مقابله با ترس
نقش پزشک متخصص و ماهر در مقابله با ترس بسیار پررنگ است. روانپزشک قادر است راهکارهای موثری را ارائه کند و لزوم آزمون و خطا برای یافتن راهکار اثربخش را از شما سلب کند. یک روانپزشک باتجربه بعد از لمس جنس ترس شما، روش‌هایی موثر و منحصر به فردی را برای مدیریت خود و مقابله با ترس به شما ارائه می‌کند. داشتن تخصص و مهارت کافی برای ارائه بهترین راهکارها بسیار مهم است. بهتر است در انتخاب پزشک و درمانگر دقیق و حساس باشید.
سوالات متداول در خصوص مقابله با ترس
نتیجه گیری
ترس یک واکنش طبیعی بدن است که میتواند رفتار همه ما را تحت تاثیر قرار دهد. فرار و اجتناب از موقعیتی که باعث ترس ما شده، این پدیده را به موقعیتی بسیار ترسناک‌تر از چیزی که هست تبدیل می‌کند و ممکن است هراس مواجهه با آن همواره باعث تشویش ما شود. یکی از اثربخش‌ترین اقدامات مواجهه با ترس و داشتن برخورد اصولی و مدیریت شده است. همین عامل است که میتواند ما را به فردی شجاع و موفق تبدیل کند. بهره‌مندی از تجارب و راهکارهای پزشک یکی از مهم‌ترین مداخلات برای کنترل ترس است.