درمان میگرن با tDCS یک روش درمانی غیرتهاجمی است که با تحریک مغز و اثرگذاشتن بر سلول‌های عصبی می‌تواند در بهبود بیماری میگرن نقش مثبتی را داشته باشد.
استفاده از این روش درمانی تقریباُ جدید بوده و مطالعات بالینی در زمینه‌ی استفاده از این روش در درمان میگرن همچنان ادامه دارد. با توجه به نتایج مثبت در بیماران مبتلا به میگرن که از این روش درمانی استفاده کرده‌اند و همچنین عوارض جانبی اندکی که این روش به همراه دارد استفاده از این روش به عنوان یکی از روش‌های درمان میگرن در حال استفاده است.
مکانیسم عمل روش tDCS در درمان میگرن
tDCS روشی است که جریان الکتریکی کمی را به پوست سر منتقل می‌نماید. این جریان ثابت بین 1 تا 2 میلی آمپر است. پس از اعمال جریان مثبت و منفی از طریق الکترودها تغییرات فوری و پایدار در عملکرد مغز ایجاد می‌شود.
موقعیت الکترودهای آند و کاتد در درمان بیماری میگرن به گونه‌ای روی سر تنظیم می‌شود که جریان الکتریکی را به قسمت‌هایی که در بیماری میگرن درگیر هستند منتقل نماید. دستگاه‌های tDCS برای ایجاد جریان در ولتاژ و مدت زمان مشخص قابل تنظیم می‌باشند.
تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال از طریق متعادل کردن تحریک پذیری قشر مغز، محرک‌های پاتوفیزیولوژیک حملات میگرنی را خنثی می‌کنند.
قشر مغز افراد مبتلا به میگرن نسبت به محرک‌های خارجی و محیطی بیش از حد پاسخ می‌دهد و دلیل آن احتمالاُ تغییر ارتباط عملکردی با ساختارهای زیر قشر مغز از جمله تالاموس است. تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال با انتقال جریان با شدت کم از طریق پوست سر می‌تواند در جهت تعدیل وضعیت قشر مغز تاثیرگذار باشد.
مزایای درمان میگرن با tDCS
بر اساس تحقیقات انجام شده بر اساس علت های ایجاد میگرن ، مزایای استفاده از این روش در درمان میگرن عباتند از:
- کاهش میزان درد
- کاهش دوره‌های حمله‌ی میگرن
- بهبود خواب
- عملکرد بهتر بیماران
- بهبود خلق و خوی بیماران
- افزایش کیفیت زندگی
در مجموع درمان میگرن با tDCS برای کاهش دفعات حمله‌ی میگرن، کاهش شدت و کاهش استفاده از دارو مفید برآورد شده است.
عوارض جانبی درمان میگرن با tDCS
برخی از عوارض جانبی که ممکن است پس از درمان به روش tDCS ایجاد شود عبارتند از:
- قرمز شدن، خارش و سوزش در محل نصب الکترودها.
- سردرد
- حالت تهوع
- سرگیجه
- در صورتی که الکترودها در نزدیک چشم قرار بگیرند ممکن است فلش‌های نور در چشم بیمار اتفاق بیفتد که هیچ گونه خطری در بر ندارد.
- عدم رعایت ولتاژ متناسب می‌تواند موجب ایجاد سوختگی هایی در پوست شود.
به طور کلی در صورتی که این روش درمانی تحت نظر یک پزشک متخصص انجام شود هیچ گونه عارضه‌ی پایدار و خطرناکی در پی نخواهد داشت.
مراحل درمان میگرن با روش tDCS
همان طور که اشاره شد این روش یک روش غیرتهاجمی و ایمن است و احتیاجی به هیچ گونه مسکن، بی‌حسی و یا بیهوشی ندارد، مراحل درمان بدین صورت می‌باشد:
- پس از اینکه بیمار در صندلی مخصوص قرار گرفت دو قسمت از سر با محلول نمکی مرطوب می‌شود و الکترودها توسط نوار لاستیکی و یا توسط کلاه وصل می‌شوند.
- نواحی هدف در درمان میگرن برای تحریک کاتدی قسمت پس سر، نواحی مرکزی و یا فوق اوربیتال و تحریک آندی در نواحی قشری حرکتی در نظر گرفته می‌شوند. (بلند بودن موهای سر تاثیری در جریان الکتریکی ندارد بنابراین نیازی به تراشیدن و یا کوتاه کردن مو نیست.)
- پس از آماده‌سازی جریان ضعیف الکتریکی به سر منتقل می‌شود. این جریان بسیار ضعیف بوده و اکثر بیماران آن را حس نمی‌کنند. ممکن است کمی سوزش ملایم در پوست سر حس شود.
- برخی از دستگاه‌ها قابل استفاده در منزل است. پیش از استفاده از این دستگاه‌ها باید نحوه‌ی استفاده از آنها به طور کامل به بیماران آموزش داده شود.
مدت زمان هر دوره و تعداد جلسات درمان میگرن با tDCS
با توجه به شدت بیماری میگرن، وضعیت سلامتی بیمار و سایر شرایط ممکن است در طی هفته به چندین جلسه‌ی درمان نیاز داشته باشید. مدت زمان هر جلسه‌ی درمان بین 20 تا 30 دقیقه است و بر اساس تحقیقات انجام شده یک دوره‌ی 4 هفته‌ای می‌تواند اثرات خوبی را در درمان میگرن بر جای بگذارد.
این روش درمانی احتیاجی به بستری شدن در بیمارستان ندارد و بسیاری از پزشکان متخصص این درمان را در مطب و یا کلینیک انجام می‌دهند.
چشم انداز درمان میگرن با tDCS
در گذشته درمان‌های پیشگیری کننده از بروز میگرن شامل روش‌های مختلف دارویی بود. از جمله استفاده از داروهای فشار خون، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد تشنج و سایر داروها که هر کدام با عوارض جانبی خاص خود همراه بود. روش درمان tDCS یکی از روش‌های نوین در درمان میگرن است و برای بیمارانی که به دنبال روش‌های غیردارویی می‌باشند یک گزینه‌ی بسیار مناسب است.
با توجه به اینکه بیماری میگرن پاتوفیزیولوژی پیچیده و ناشناخته‌ای دارد تحقیقات بیشتری در زمینه‌ی استفاده از tDCS در درمان این بیماری باید انجام شود. اما با توجه به نتایجی که تاکنون در درمان میگرن با استفاده از این روش کسب شده است به نظر می‌رسد این روش در آینده می‌تواند جایگزین مناسبی در درمان پیگشیری از میگرن باشد.